Linux VS Windows — co jest lepsze?

Linux VS Windows
28 października 2022

W życiu niemal każdego geeka lub osoby, która kupiła komputer bez systemu operacyjnego, przychodzi dylemat polegający na tym, czy wybrać Windowsa, czy może Linuxa.

Osobiście przerobiłem tych dylematów całkiem sporo i spędziłem tysiące godzin zarówno użytkując różne wersje Windowsa, jak i dystrybucje Linuxa.

W tym wpisie podzielę się swoimi (i nie tylko) przemyśleniami i spróbuję pomóc Wam w wyborze systemu, który będzie lepszy dla Was – tego, który jest lepszy „ogólnie” nie da się jednoznacznie stwierdzić, bo wszystko zależy od indywidualnych preferencji użytkownika (ale zwykle będzie to Windows).

Wady i zalety Linux oraz Windows

Oto porównanie kilku najważniejszych cech obu systemów operacyjnych. Na jego podstawie, w zależności od tego co jest istotne dla Was, możecie spróbować stwierdzić, który system odpowiada Wam bardziej.

Nazwa Linux Windows
Cena Darmowy, choć niektóre dystrybucje oferują np. płatne wersje jak np. Zorin OS Pro Płatny. Podstawowe wersje systemu Windows to zwykle koszt około 500 zł.
Łatwość użytkowania Zależy od dystrybucji. Niektóre, jak np. Ubuntu są naprawdę proste i intuicyjne w użytkowaniu. Choć przeciętny użytkownik korzystający jedynie z przeglądarki internetowej nie powinien odczuć większych różnic, do bardziej zaawansowanych czynności często niezbędne jest użycie terminala. Łatwa i intuicyjna obsługa, zdecydowaną większość czynności da się „wyklikać”.
Dostępność programów Znacznie mniejsza od Windowsa, jednak za pomocą programów takich jak Wine lub wirtualnych marzyn można próbować uruchomić na tym systemie Windowsowe programy. Linux ma też jednak trochę swoich exclusivów, czyli świetnych (zwykle) darmowych programów, które dostępne są wyłącznie na ten system. Jest ich nieporównywalnie więcej, choć profesjonalne, rozbudowane programy zwykle są płatne (w środowisku Linuxa wiele naprawdę zaawansowanych programów jest dostępnych w pełni za darmo).
Granie w gry komputerowe Zależy od dystrybucji, ale ogólnie o wiele mniejsza dostępność gier niż na Windows, choć z roku na rok możliwości grania na Linuxie pojawia się coraz więcej. Sama wydajność w grach może być różna, w zależności m.in. od optymalizacji danej gry pod ten system (zwykle producenci skupiają się na systemach Windows, dlatego nawet przy identycznych konfiguracjach FPSy mogą być na Linuxie trochę mniejsze). Windows od lat uchodzi za najlepszy i najbardziej uniwersalny system dla graczy komputerowych i nie zanosi się na to, by przestał nim być w najbliższych latach.
Wydajność Jak zawsze, wszystko zależy od dystrybucji, środowiska graficznego i ogólnej konfiguracji. Faktem jest jednak, że odpowiednia, lekka dystrybucja Linux może znacząco podnieść wydajność naszego sprzętu. Nowe wersje systemu Windows (jak np. Windows 10 lub Windows 11) są naprawdę wydajne i na mocnych maszynach ciężko uświadczyć na nich systemowych ścinek, czy bluescreenów, które lubiły pojawiać się we wcześniejszych wersjach tych systemów.
Czas pracy na baterii (laptopy) Zazwyczaj gorszy niż w przypadku nowoczesnych wersji systemu Windows, choć zaawansowani użytkownicy dzięki ogromnym możliwością personalizacji mogą próbować osiągać tu naprawdę dobre wyniki. Bardzo dobry, mimo złożoności systemu, na ogół lepszy niż w przypadku Linuxa (zwłaszcza przy standardowych konfiguracjach).
Bezpieczeństwo Znacznie mniejsza popularność tego systemu wiąże się z tym, że tworzone jest na niego o wiele mniej wirusów i innych złośliwych oprogramowań, więc siłą rzeczy o wiele trudniej jest się „na coś nadziać”. Nowe wersje systemów Windows wyposażone są w świetnie działający Windows Defender, który z powodzeniem zastępuje u wielu użytkowników pełnoprawne programy antywirusowe.
Produktywność Ze względu na ogromne możliwości personalizacji, czy występujące w wielu dystrybucjach wirtualne pulpity, dzielenie ekranu, czy błyskawicznie działający alt-tab, Linux uważany jest za świetny system do produktywnej pracy. Nie można jednak zapominać o tym, że wiele rzeczy w tym systemie robi się za pomocą terminala i nie wszystkie czynności są tak oczywiste i łatwe jak w Windows (przykładowo słynny mem o zmianie tapety – w Windows dwa kliknięcia, w Linux — wpisywanie komend w terminalu przez 20 minut – trochę przerysowane, ale coś w tym jest!). Windows przez ostatnie lata znacząco dojrzał pod tym kątem, ponieważ również tutaj pojawiły się m.in. wirtualne pulpity, czy bardziej komfortowe dzielenie ekranu. Do tego za pomocą programów takich jak np. PowerToys lub AutoHotkey możemy zrobić z tego systemu prawdziwą bestię produktywności. To, że w Windowsie pracuje się ciężko lub wolno uważam za mocno przestarzały pogląd.
Możliwości Personalizacji Ogromne. Jeżeli jesteście geekami lub po prostu chcecie możliwie jak najbardziej dostroić system do swoich potrzeb, na ten moment nie znajdziecie nic lepszego od Linuxa. Spore, wystarczające dla większości użytkowników, choć nie aż tak duże jak w Linuxie.
Działanie na starych lub słabych komputerach Nie bez powodu jeżeli ktoś ma stary komputer i chce dać mu „drugie życie” zwykle instaluje na nim Linuxa (np. Xubuntu, lub antiX). Linux, zwłaszcza w swoich najlżejszych wydaniach nie obciąża przesadnie naszego komputera i pozwala wykorzystać niemal pełnie jego potencjału. Zależy tu co prawda jak stare lub słabe komputery mamy na myśli, ale w wielu przypadkach komputer, który będzie „ledwo zipał” pod Windowsem, może radzić sobie naprawdę sprawnie na jakiejś lżejszej dystrybucji Linuxa.

Kto powinien wybrać Windows?

Uważam, że Windows powinien być pierwszym wyborem większości użytkowników. Ten system jest po prostu bardziej kompletny i uniwersalny.

Windowsa z pewnością powinny wybrać osoby:

  • Grające w gry komputerowe.
  • Obsługujące programy, które działają jedynie pod Windowsem (a z pewnością część z Was używa takich wielu).
  • Które aktywnie korzystają z komputera i chcą wykorzystywać wiele jego możliwości, jednocześnie nie musząc zagłębiać się w techniczne, trudne zagadnienia.
  • Ceniące sobie spokój, stabilność (nie, w dzisiejszych czasach to już nie ironia), i łatwość obsługi.

Kto powinien wybrać Linux?

Linux powinny wybrać osoby:

  • Które chcą zaoszczędzić na kupnie systemu operacyjnego i np. spożytkować te ~500 zł na zakup lepszych podzespołów (decydowałbym się na to tylko w przypadku najtańszych maszyn).
  • Korzystające np. tylko z przeglądarki internetowej — różnica między Windowsem a Linux powinna być niezauważalna, a zawsze można na tym trochę zaoszczędzić.
  • Będące zaawansowanymi użytkownikami, chcącymi dostosować system do własnych preferencji, tworząc wszystko idealnie pod siebie.
  • Związane z IT, które chcą się czegoś nauczyć. Znajomość Linux przydaje się m.in. przy konfiguracji serwerów.

Zobacz także: Jaki Linux wybrać? – Techporady.pl